Trigeminalna neuralgija
Trigeminalna neuralgija je zastrašujući bol u licu i najjači bol kojeg čovek može doživeti! Pacijenti ga opisuju kao udar struje, udar groma, čupanje, kidanje, provlačenje užarenih igala kroz lice. Opisani su slučajevi samoubistava pacijenata koji više nisu mogli da trpe ovaj bol!
Bol nastaje zbog oštećenja nerva trigeminusa i javlja se u napadima trajanja od nekoliko sekundi do dva minuta. Bez obzira koliko su napadi česti, između njih postoje potpuno bezbolni intervali. Udar bola se može izazvati blagim dodirom lica, govorom ili žvakanjem. Ponekad svaki pokret i svaki dodir izazivaju bol, te pacijenti izbegavaju govor i jelo, piju na slamčicu izbegavajući otvaranje usta, ne umivaju se, ne peru zube, ne briju se, izbegavaju i najmanji pokret (lice mumije). Zbog izbegavanja jela, u kratkom periodu značajno gube na telesnoj težini.
Bolest se u početku manifestuje smenjivanjem bolnih i bezbolnih perioda. Bolni period (period u kojem se javljaju napadi bolova) traje nekoliko meseci, a nakon njega, spontano dolazi do bezbolnog perioda (nema napada bolova). Vremenom su bolni periodi sve duži, a bezbolni sve kraći, tako da svi pacijenti na kraju dođu u stalni bolni period. Napadi se javljaju sa različitom učestalošću, od nekoliko do velikog broja u toku dana. Učestalost trigeminalne neuralgije je četiri obolela na 100.000 stanovnika godišnje.
Male hirurške intervencije
Ovde spadaju blokade i ablativne operacije iz domena hirurgije bola. Trigeminus ili njegove grane se blokiraju ili presecaju na različitim nivoima, počev od periferije (lice) ka centru (moždano stablo). Što se intervencija izvodi bliže moždanom stablu, efekat je bolji i dugotrajniji, ali su intervencije tehnički zahtevnije. Sve ablativne operacije imaju vremenski ograničen efekat, od nekololiko meseci do nekoliko godina.
Zadnjelobanjska eksploracija
Zadnjelobanjska eksploracija je neurohirurška operacija koja se radi u opštoj anesteziji, traje do dva sata i podrazumeva eksploraciju (pregled) trigeminusa u zadnjoj lobanjskoj jami, na mestu gde on nastaje iz moždanog stabla.
Eksploracijom uz pomoć operacionog mikroskopa, najčešće se nailazi na vaskularnu kompresiju nerva trigeminusa kao uzroka primarne trigeminalne neuralgije. Anatomski bliska arterija naleže na trigeminus i pritiskom na osetljivo nervno tkivo, pokreće patogentski mehanizam neuralgije.
Prilikom ove operacije, arterija se odmiče od trigeminusa i tako otklanja uzrok bola. Ovo je najuspešniji način lečenja trigeminalne neuralgije koji omogućava potpuno, doživotno otklanjanje bola u oko 80 odsto slučajeva.
